Pakiet Czystej Energii 2016 – koniec wsparcia dla paliw kopalnych?
W opublikowanej w kwietniu br. Strategii UE w zakresie ogrzewania i chłodzenia, Komisja Europejska poświęciła istotną uwagę energii cieplnej. Konsekwentne podejście do tego zagadnienia pojawiło się w odpowiednim momencie, ponieważ dekarbonizacja systemu energetycznego Europy nie jest możliwa bez dekarbonizacji sektorów ogrzewania i chłodzenia.
30 listopada 2016r. Komisja opublikowała tzw. „Pakiet Czystej Energii”, który jest krokiem w kierunku umieszczenia celów Strategii w prawie Unii Europejskiej.
Pakiet ten to propozycja, która ma na celu utrzymanie konkurencyjności Unii Europejskiej w czasach gdy przejście na czystą energię zmienia światowe rynki energii. Zdaniem Komisji dostosowywanie się do tych przemian nie jest wystarczające, potrzebne jest zintegrowane podejście w którym priorytetem jest efektywność energetyczna. Celem Komisji jest ponadto osiągnięcie przez Unię Europejską pozycji lidera na polu energii odnawialnej oraz zadbanie o to, aby europejscy konsumenci byli traktowani uczciwie.
Wstępne przejrzenie Pakietu wskazuje pozytywne, często jednak pośrednie wskazania do stosowania pomp ciepła jako „najlepszej z dostępnych technologii” służących dekarbonizacji sektora grzewczego i ciepłowniczego, m. in. :
- zwiększenie efektywności energetycznej docelowo do 30% (w 2030 r.), powinno pomóc w ograniczeniu stosowania nieefektywnych technologii;
- budżet przewidziany na przemianę energetyczną i zwiększenie wsparcia dla odnawialnych źródeł energii to 40 mld euro;
- zachęta dla krajów członkowskich do wymagania od dostawców energii corocznych wzrostów udziału energii odnawialnej, to nowy bodziec dla odejścia od paliw kopalnych;
- promowanie wykorzystania energii odnawialnej w miejscu jej produkcji oraz elastycznego korzystania z energii elektrycznej, jako podstawa dla połączenia i integracji sektorów energii elektrycznej i ciepła;
- nowy współczynnik nakładu energii pierwotnej wynoszący 2.0 (poprzednio wynosił 2.5) lepiej odzwierciedla wpływ zmniejszenia udziału paliw kopalnych w miksie energetycznym i będzie wskazówką dla inwestorów i konsumentów w podejmowaniu przyszłych decyzji inwestycyjnych;
- przepisy prowadzące do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii oraz ciepła odpadowego w sieciach ciepłowniczych, jak również wzmianka dotycząca niewykorzystanego potencjału zastosowania pomp ciepła w przemyśle i obiektach handlowych;
- większa ilość odniesień do technologii pomp ciepła, które zapewnią inwestorów, że technologia jest rozpoznawalna ze względu na swoje zalety;
Pomimo zapewnień komisarza ds. działań w dziedzinie klimatu i energii Miguel’a Arias Cañete, że Komisja Europejska „nie będzie bezpośrednio, ani pośrednio wspierać wykorzystania paliw kopalnych”, sugerowane założenia polityki energetycznej wciąż są zbyt neutralne technologicznie. Brakuje wyszczególnienia konkretnych źródeł energii, które przyczynią się do dekarbonizacji systemu energetycznego. W konsekwencji paliwa kopalne w krajach członkowskich wciąż mogą być faworyzowane kosztem odnawialnych źródeł energii. Nie powstrzyma to również dotacji do paliw kopalnych.
Zdaniem sekretarza generalnego Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła EHPA Thomasa Nowaka „Pakiet ten jest pierwszym krokiem w dobrym kierunku, ale kompatybilne ustalenia szczytu klimatycznego COP21 w Paryżu powinny zapewnić brak wsparcia dla rozwiązań technologicznych które nie są „gotowe na rok 2050”. W zamian, jak najszybciej powinny być wprowadzane wysoko efektywne rozwiązania wykorzystujące odnawialne źródła energii. Europejski przemysł jest gotowy na tą przemianę ale wymaga ona mocniejszego poparcia przez decydentów”.